व्यापार नीति क्या है इस नीति के विभिन्न उपकरणों की संक्षेप में व्याख्या कीजिए - vyaapaar neeti kya hai is neeti ke vibhinn upakaranon kee sankshep mein vyaakhya keejie

क्षेत्रोंकाप्राथमिकध्यानसंगठनात्मकरणनीतिऔरमुख्य कार्यकारीअधिकारीकेकार्योंपरकेंद्रितहै।अनुसंधान औरपरामर्शकाप्रबंधकीयसंचार, उद्योगोंमेंप्रतिस्पर्धीबलों काविश्लेषणऔरप्रबंधन, व्यवसायविकासऔरविविधीकरण, प्रतिवर्तन रणनीतियाँ, प्रौद्योगिकीहस्तांतरण, ट्रांसराष्ट्रीयनिवेश, सार्वजनिकउद्यमोंका प्रबंधन, महिलाअध्ययन, लघुउद्यमोंऔरउद्यमशीलताकेप्रबंधन जैसेक्षेत्रोंमेंकामकियागयाहै।इस क्षेत्रमेंकॉर्पोरेटउद्यमोंपरआर्थिकनीतियोंमें परिवर्तनकेप्रभावपरप्रमुखअनुसंधानकीयोजनाहै। 


इसक्षेत्रकेद्वारापीजीपीऔरएफ पी एमछात्रों कोपेशकियेगयेमहत्वपूर्णपाठ्यक्रमों की रणनीतितैयारकरना एवं क्रियावन्यन, नएउद्यमप्रबंधन, रणनीतिकेकार्यान्वयनमेंसत्ताऔर राजनीति, लिखितविश्लेषणऔरसंचार, प्रबंधकीयमौखिकसंचारऔर सामरिकप्रबंधनपरकेन्द्रितहैं।यहक्षेत्र प्रशिक्षु प्रबंधकोंकेलिएप्रतिस्पर्धात्मकलाभकेलिएरणनीतियों परएकबहुतहीलोकप्रियकार्यक्रमप्रदानकरताहै। 

व्यापारनीतिकेक्षेत्रमेंअनुसंधानऔरशिक्षण की प्रमुखधाराओंमेंव्यापारनीति, सार्वजनिकउद्यमप्रबंधन, अंतरराष्ट्रीयव्यापार, संचार, उद्यमशीलता, औरव्यापारकेकानूनीपहलूआदि हैं।संकायकेअनुसंधानकेहितोंमेंरणनीतिकप्रबंधन, पर्यावरणीयविश्लेषण, कॉर्पोरेटयोजना, अंतरराष्ट्रीयव्यापार, प्रौद्योगिकीहस्तांतरणऔर व्यापारकेकानूनीपहलूऔरकॉर्पोरेटसंचारआदि शामिलहैं।इनविषयोंमें, छात्रसंगठनोंकेनिम्नलिखित प्रकारयासंयोजनमेंसेकिसीएकपर ध्यानकेंद्रितकरसकताहै: निजीक्षेत्र, सार्वजनिकक्षेत्र, सरकार, कृषिऔरग्रामीणक्षेत्र, लघुउद्योग, सहकारिता, जनसंचार औरशैक्षिक / अनुसंधान  वैज्ञानिकसंस्थान।

उद्यमशीलता 
उद्यमिता धनसृजनकीप्रक्रियामेंबुनियादीपोषणका हेतुप्रदानकरतीहै।यहप्रबंधनमेंएक अलगक्षेत्रकेरूपमेंउभराहै, जिसमेंअर्थशास्त्र, मनोविज्ञान, समाजशास्त्रऔरबुनियादीप्रबंधनकेसिद्धांतजैसेमूल विषयलेतेहैं।इसपाठ्यक्रमकेउद्देश्यहैं:  

1. उद्यमशीलताकीबुनियादीअवधारणाओंकीएकव्यापकसमझप्रदान करनेकेलिए।

2. उद्यमशीलतामेंअनुसंधानकेमहत्वपूर्ण विषयोंकीसमीक्षाकरनाऔरसमझना।

3. अनुसंधानकेतरीकों केसाथछात्रोंकोपरिचितकरानेकेलिए।  

रणनीतिनिर्माणऔरकार्यान्वयन-1

यह कोर्स संगठनात्मक स्थितियों की एक किस्म के प्रति छात्रों को उजागर करके रणनीति और उसकी उपयोगिता की अवधारणा बताता है। यह छात्रों को उनकी समग्रता में संगठनों को देखने और विभिन्न कार्यों के बीच अंतर - संबंध की सराहना करने में सक्षम बनाता है।

यह
पाठ्यक्रमछात्रोंकोसंगठनोंकीरणनीतिको समझनेमेंमददकरताहैऔरउससेउन्हें सक्षमबनाताहै।

    (1)  मुख्यनिर्णयोंकेनिर्धारणमें सहायताकरने।
    (2)  कार्यात्मकनीतियोंकेनिर्माणकरने।
    (3)  कॉर्पोरेटरणनीतिकेकार्यान्वयनमेंभागलेने।

फर्म / पर्यावरण, रणनीतिऔरसंसाधन, रणनीतिऔरमूल्य, व्यापारनीतिशास्त्र, उद्योगसंरचनाविश्लेषण, कॉर्पोरेटरणनीतिकामूल्यांकन, विकासऔर विविधीकरणकेलिएरणनीतियाँ, सामरिकयोजनाकीप्रक्रिया, कॉर्पोरेट विकासकेचरण, संरचना, मूल्यों, औरविचारधाराओंकेमाध्यम सेरणनीतिकार्यान्वयन; मैक्किंज़ेकाफ्रेमवर्क, संसाधनऔरक्षमता काअधिग्रहण, संगठनात्मकपरिवर्तनकाप्रबंधनआदिकोसमाविष्ट करताहै।

रणनीतिनिर्माणऔरकार्यान्वयन-2

यह पाठ्यक्रम रणनीतिनिर्माणऔरकार्यान्वयन-1 मेंचर्चितअवधारणाओं औरढाँचेकोआगेबढ़ाताहै।इसपाठ्यक्रम केउद्देश्यप्रबंधनकेसभीकार्यात्मकक्षेत्रोंकीएकसमन्वितऔरव्यापकदृष्टिप्रदानकरना, कॉर्पोरेटरणनीति केनिर्माणऔरकार्यान्वयनकीप्रक्रियाओंमेंउसके निर्धारकोंकोपहचाननेऔरविश्लेषणकरनेऔरविकास औरपरिवर्तनकेलिएएकीकृतरणनीतिकोलागू करनेमेंकौशलविकसितकरने, संगठनोंकेविभिन्नप्रकारमेंसामरिकप्रबंधनकीप्रकृतिबतानेऔरसामरिक प्रबंधनकेअभ्यासमेंभारतऔरविदेशोंमें वर्तमानमुद्दोंकेलिएप्रतिभागियोंकोजागरूककरनेकेहैं। 

एरिया सदस्य

प्राथमिक सदस्य

प्रोफेसर अनुराग अगरवाल <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर अखिलेश्वर पाठक <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर अभिषेक मिश्र <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर ए एन माथुर <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर अतनु घोष <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर एम आर दीक्षित <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर एस मणिकुट्टी <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर शैलेन्द्र मेहता <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर सन्दीप पी पारेख <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर एन वेंकटेश्वरन <Turn on JavaScript!>


गौण सदस्य

प्रोफेसर अब्राहम कोशी <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर राकेश बसंत <Turn on JavaScript!>

प्रोफेसर एस के बरुआ <Turn on JavaScript!

प्रोफेसर संजय वर्मा <Turn on JavaScript!>

व्यापार नीति क्या है इस नीति के विभिन्न उपकरणों को संक्षेप में व्याख्या कीजिए?

व्यापार नीति प्रभाग (टीपीडी) को व्‍यापार एवं वाणिज्‍य के विभिन्‍न कार्यक्षेत्रों में विभाजित किया गया है जैसे कि कृषि, गैर कृषि बाजार पहुंच, विवाद एवं नियम, एसपीएस / टीबीटी, ट्रिप्‍स एवं पर्यावरण / श्रम, सेवा एवं व्‍यापार सुगमता जो विश्‍व व्‍यापार संगठन तथा अन्‍य अंतर्राष्‍ट्रीय संस्‍थाओं / समूहों जो विश्‍व व्‍यापार के ...

व्यापार की नीति से आप क्या समझते हैं?

यह क्षेत्र प्रशिक्षु प्रबंधकों के लिए प्रतिस्पर्धात्मक लाभ के लिए रणनीतियों पर एक बहुत ही लोकप्रिय कार्यक्रम प्रदान करता है। व्यापार नीति के क्षेत्र में अनुसंधान और शिक्षण की प्रमुख धाराओं में व्यापार नीति, सार्वजनिक उद्यम प्रबंधन, अंतरराष्ट्रीय व्यापार, संचार, उद्यमशीलता, और व्यापार के कानूनी पहलू आदि हैं

व्यापार नीति क्या है व्यापार नीति के उद्देश्यों की व्याख्या करें

सामान्य व्यापार नीति के उद्देश्यों में आर्थिक दक्षता, प्रतिस्पर्धात्मकता और निर्यात-आधारित विकास को बढ़ाने के उद्देश्य से कम सुरक्षा, अधिक बाहरी-उन्मुख व्यापार व्यवस्था, निर्यात के लिए बाजार पहुंच में वृद्धि, और अधिक वैश्विक एकीकरण पर ध्यान केंद्रित किया गया है।

व्यापार नीतियां कितने प्रकार की होती हैं?

व्यापार समझौते तीन अलग-अलग प्रकार के होते हैं: एकतरफा, द्विपक्षीय और बहुपक्षीय